Niedobór i nadmiar fosforu u roślin. Objawy, skutki, porady
Fosfor zaliczany jest do najważniejszych i podstawowych makroelementów, biorących udział w rozwoju i wzroście roślin. Pełni on wiele funkcji, które skutkują dobrym plonowaniem. Wspiera rozwój systemu korzeniowego, co jest kluczowe dla pobierania wody i składników odżywczych z gleby. Rośliny z odpowiednim poziomem fosforu mają silniejsze i bardziej rozbudowane korzenie. Fosfor odgrywa kluczową rolę w procesie fotosyntezy, jest zaangażowany w transport substancji odżywczych w roślinach oraz wpływa na procesy generatywne roślin wspierając rozwój kwiatów i plonowanie. Rośliny z odpowiednim poziomem fosforu często lepiej kwitną i produkują więcej owoców. Dodatkowo są bardziej odporne na choroby i stresy środowiskowe.
Fosfor jest pierwiastkiem bardzo słabo przyswajalnym z gleby, co w dużej mierze przyczynia się do jego niedoborów w uprawach, dlatego bardzo ważne jest odpowiednie nawożenie roślin nawozami zawierającymi fosfor. Przyswajalność tego makroelementu zależy przede wszystkim od temperatury i odczynu gleby. Jeśli temperatura spadnie poniżej 12°C, system korzeniowy przestaje pobierać fosfor. Dlatego też, gdy na wiosnę rusza wegetacja roślin, niedobór pierwiastka może upośledzać system korzeniowy. Odpowiednie pH, przy którym fosfor jest najlepiej przyswajalny to odczyn 6,5-7,0. Wtedy jego dostępność jest optymalna. Na glebach kwaśnych przyswajalność fosforu ograniczają jony glinu, natomiast na glebach zasadowych – dostępność utrudnia wapń. Przyczyną niedoboru fosforu może być również zbyt dużo żelaza w glebie.
Jak rozpoznać niedobór fosforu w roślinie?
Pierwszym z objawów niedoboru, najczęściej zauważalnym jest zmiana barwy liści. Dzieję się to szczególnie na starszych liściach i zwykle proces ten rozpoczyna się od brzegów liści, a kończy na całej powierzchni i łodygach. Liście powoli zaczynają się deformować, zwijają się, wysychają i opadają. Kolejnym objawem jest słabszy rozwój korzeni. Tak jak wspomniano wcześniej, fosfor jest niezbędny do prawidłowego rozwoju systemu korzeniowego. Jego niedobór prowadzi do mniejszych i słabiej rozwiniętych korzeni, co ogranicza zdolność rośliny do pobierania wody i składników odżywczych, a tym samym prowadzi do zahamowania wzrostu roślin. Niedobór fosforu może osłabiać odporność roślin na choroby i stresy środowiskowe, co czyni je bardziej podatnymi na ataki patogenów. Dodatkowo rośliny mogą później kwitnąć lub produkować mniej owoców, co wpływa na plon.
Jak uzupełnić niedobór fosforu?
W sytuacji niedoboru fosforu bardzo ważne jest doprowadzenie gleby do wysokiej sprawności i utrzymanie korzystnych warunków wodno-powietrznych. Wzbogacenie gleby w znaczną ilość materii organicznej tworzy idealne warunki dla korzystnych mikroorganizmów. Warto jest zastosować bakterie fosforowe, których zadaniem jest przekształcać związki fosforowe do form łatwo przyswajalnych przez rośliny. Bakterie te m.in. za pomocą wytwarzanych kwasów organicznych i enzymu fosfatazy umożliwiają wykorzystanie dostępnych zasobów fosforów z gleby. Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie nawozów fosforowych. W początkowym okresie wegetacji zaleca się nawożenie mineralne, natomiast po ruszeniu wegetacji – nawożenie dolistne. Kolejnym rozwiązaniem może być zastosowanie obornika i kompostu. Są one naturalnymi źródłami fosforu.
Nadmiar fosforu
Oprócz niedoboru fosforu może wystąpić taka sytuacja, w której jego zawartość jest zbyt wysoka, co również wpływa niekorzystnie na rośliny, które gorzej rosną. Często nadmiar fosforu może wywołać niedobory mikroelementów, takich jak cynk, miedź i magnez.
Bi fosfor
FoliQ P fosforowy
GleboMax
Humus Active
Lignohumat Super