Jakie są zasady i kolejność mieszania środków ochrony roślin?

Sporządzanie odpowiednich mieszanin środków ochrony roślin w opryskiwaczu przynosi rolnikom duże korzyści ekonomiczne. Pozwala zaoszczędzić czas i zminimalizować zużycie paliwa dzięki ograniczonej liczbie wyjazdów w pole. Dodatkową zaletą mieszania środków jest zwiększony zakres ochrony przed patogenami. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie środki można ze sobą łączyć. Poszczególne składniki cieczy roboczej mogą reagować ze sobą, wytrącać się, co może spowodować obniżoną skuteczność środka,wystąpienie nadmiernych pozostałości substancji aktywnych środków ochrony w owocach, dyskwalifikujące partie towaru z obrotu, fitotoksyczność mieszaniny, obniżenie plonu, trwałe uszkodzenie roślin czy zapchanie elementów opryskiwacza.

W części etykiet środków podane są możliwości mieszania danego preparatu z innymi. Określone są dokładne dawki komponentów wchodzących w skład takich mieszanin. 14 czerwca 2011r. weszło rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 1107/2009 dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, według którego nie są sprzeczne z prawem praktyki związane z mieszaniem środków ochrony roślin. Wskazana  jest jednak duża ostrożność i stosowanie zasad przygotowania takich mieszanin.

Należy pamiętać, że decydując się na łączenie środków, rolnik w pełni ponosi odpowiedzialność za ewentualne negatywne skutki. W tym przypadku producent lub dystrybutor środka ochrony roślin nie będzie uwzględniał reklamacji. Nikt, poza rolnikiem, nie poniesie konsekwencji, np. za zniszczony opryskiwacz, jeśli po zmieszaniu środków dojdzie do wytrącenia się osadów. Dlatego warto jest zrobić próbę w małym pojemniku, w celu sprawdzenia właściwości fizycznych cieczy, takich jak trwałość roztworu, pienienie czy właśnie wytrącanie się osadów. 

Nawet jeśli sporządzona mieszanina będzie udana pod względem fizycznym, może okazać się niebezpieczna pod względem chemicznym. Dlatego po zmieszaniu, rolnik powinien sprawdzić zachowanie się takiej cieczy roboczej. Skuteczność biologiczną, prędkość rozkładu poszczególnych składowych substancji aktywnych, czas zalegania, poziom pozostałości i długość działania, czyli właściwości chemiczne można sprawdzić jedynie za pomocą szczegółowych badań laboratoryjnych. 

Zasady przygotowania mieszanin

W pierwszej kolejności konieczne jest zachowanie zasad BHP. Przystępując do sporządzenia mieszaniny należy być wyposażonym w środki ochrony osobistej - ubranie ochronne, fartuch, maskę na twarz, nos i oczy, rękawice i nakrycie głowy. Wodę użytą do doświadczenia należy pobrać z tego samego źródła, tak aby miała porównywalną temperaturę i cechy. Do przygotowania cieczy używamy składników w takich samych proporcjach, jak ostatecznie na hektar uprawy. Bardzo ważne jest przestrzeganie kolejności mieszania środków. Nie wolno dopuścić, aby mieszanina się rozwarstwiła, dlatego też należy przygotować ją bezpośrednio przed użyciem. Nie wolno przetrzymywać w zbiorniku opryskiwacza, ponieważ może dojść do niepożądanych reakcji chemicznych. Należy również kontrolować prawidłową pracę mieszadła.

Przed sporządzeniem mieszaniny

Przed przystąpieniem do sporządzenia roztworu, należy się odpowiednio przygotować. W pierwszej kolejności rolnik zobowiązany jest do przeczytania informacji zamieszczonych w etykiecie każdego środka, który chce połączyć. Bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na formulację środków ochrony roślin, czyli formę użytkową, która pomoże w ustaleniu kolejności mieszania. Można spotkać się z takimi symbolami, jak:

WG - granula do sporządzania zawiesiny wodnej,

SC - koncentrat w postaci stężonej zawiesiny,

WP - proszek do sporządzania zawiesiny wodnej,

SE - zawiesina - emulsja,

CS - zawiesina kapsuł,

EW - emulsja, olej w wodzie,

EC - koncentrat do sporządzania emulsji wodnej,

OD - koncentrat w formie zawiesiny olejowej do rozcieńczania wodą,

DC - koncentrat dyspergujący

W przypadku, gdy przygotowujemy mieszaninę środków ochrony roślin, należy zastosować nastęującą kolejność dodawania środków: najpierw preparaty w formie granulatu, proszku, czyli zawiesiny, następnie emulsje, a na końcu roztwory. Według symboli formy użytkowej będzie to kolejno: WP, WG, SC, CS, SE, EW, EC, OD, DC.

Sporządzanie mieszaniny - krok po kroku

1. Napełniamy opryskiwacz do połowy pożądanej objętości. Woda do zabiegu powinna być w temperaturze 10-12 stopni C.

2. Włączamy mieszadło.

3. Dodajemy kondycjoner wody. Jest to element spajający całą mieszaninę, który ma duży wpływ na jakość wykonanego zabiegu. Stabilizuje pH, poprawia rozpuszczalność i neutralizuje twardość wody.

4. Powoli dodajemy wybrane środki w odpowiedniej kolejności. Nie wolno przyspieszać tego procesu, ponieważ skutkuje to wytrąceniem osadu i zwarzeniem cieczy.

5. Dodajemy adiuwant, którego zadaniem jest zwiększenie przyczepności zastosowanych środków i lepsze rozprowadzenie po roślinie.

6. Dodajemy nawozy dolistne.

7. Uzupełniamy opryskiwacz do pożądanej objętości wodą.

Tabela mieszania środków ochrony roślin

W internecie dostęne są tabele pomagające rolnikom w doborze komponentów do jednoczesnego stosowania. Można znaleźć np. tabelę mieszania środków owadobójczych z grzybobójczymi, czy owadobójczych z owadobójczymi. Jednak nie wolno traktować ich jako pewne informacje, ponieważ nawet dobrze przebadane mieszaniny przy niekorzystnych warunkach środowiskowych, klimatycznych i technicznych mogą wywołać negatywne efekty.

Czego nie wolno ze sobą łączyć?

Istnieją pewne preparaty, których nie zaleca się ze sobą mieszać, by nie uszkodzić roślin i nie obniżyć skuteczności działania. Ograniczenia w mieszaniu preparatów obejmują między innymi:

- preparaty miedziowe z kwasami fosforowymi, mocznikiem, saletrą wapniową i nawozami z dodatkiem manganu,

- siarczanu magnezu z manganem,

- preparaty siarkowe z olejowymi (należy zachować 2 tygodnie przerwy między nimi),

- preparaty na bazie fosforynu potasu z roztworami siarczanu wapnia, roztworami siarki, preparatami miedziowymi,

- kaptanu z preparatami olejowymi (należy zachować 4 dni przerwy między nimi).

Nie zaleca się również dodawać do herbicydów graminicydy oraz łączyć herbicydów zawierających jako substancję czynną sól dimetyloaminową 2,4-D z nawozami zawierającymi siarczan miedzi oraz herbicydów zawierających MCPA z fenoksapropem. Szczególnie należy uważać przy łączeniu nawozów z pestycydami, zwłaszcza jeśli posiadają różne pH. Istnieje jeszcze jedna zasada dotycząca łączenia mocznika ze środkami ochrony roślin. Dodany do wody mocznik powoduje gwałtowne obniżenie temperatury roztworu. Z kolei siarczan magnezu podnosi temperaturę roztworu.

 

Dozwolone jest mieszanie preparatów w jednym opryskiwaczu. Należy jednak pamiętać, że tylko rolnik ponosi odpowiedzialność za efekty uboczne powstałych roztworów. Dlatego bardzo ważne jest zapoznanie się z zasadami i kolejnością tworzenia mieszanin oraz etykietami umieszczonymi na środkach ochrony.

 

źródło: Program Ochrony Roślin Sadowniczych 2021